Doetinchem

Achterhoekse Kaderstelling voor het Maatschappelijke Domein

Voorzitter en collega raadsleden.

In de ‘Notitie Achterhoekse visie’ staat (blz. 10 onderaan) dat

“de transformatie van verzorgingsstaat naar participatiemaatschappij een maatschappelijke beweging is die gaande is”.

Volgens de SP is dit geen maatschappelijke beweging maar een politieke doelstelling. En die politieke doelstelling is heel duidelijk, nl. de afbraak van ons sociale stelsel.

Als je de kaderstelling leest dan kun je op veel punten niet tegen zijn. Maar als je weet welke draconische maatregelen en gevolgen hierachter steken, dan valt er niets te lachen.

Ik noem enkele voorbeelden:
De functie “begeleiding” gaat van de AWBZ naar de gemeente. In het regeerakkoord staat dat de dagbesteding per 2014 wordt afgeschaft.

Persoonlijke verzorging gaat van de AWBZ naar de gemeente. Dit is het wassen, aankleden, helpen met eten.
Je krijgt het alleen nog als:
- je dit langer nodig hebt dan een half jaar (benodigde persoonlijke verzorging korter dan een half jaar vervalt).
Dit deel van de decentralisatie gaat gepaard met een korting van 25%.
Vraag blijft hoe de mensen die kortdurende verzorging geregeld krijgen.

Mensen die zorg nodig hebben volgens zorgzwaarte-paketten 1,2,3 en 4 worden verondersteld zelfstandig te wonen. Ze moeten huur gaan betalen en hun zorg wordt deels naar de gemeente en deels naar de zorgverzekeraar overgeheveld.
Uit reportages in dagbladen en op televisie blijkt dat dit ertoe leidt tot betrokken mensen veel moeten inleveren en onontbeerlijke ondersteuning gaan missen. Zij zijn ook niet in staat om een adequaat netwerk op te bouwen.

Kortom zorg die mensen krijgen om ze langer thuis te laten wonen komt geheel bij de gemeente te liggen. De AWBZ wordt fors gesloopt en gaat alleen nog over zware zorg waarbij mensen in een instelling wonen.
De SP is benieuwd hoe de gemeente Doetinchem dit denkt in te vullen.

Gemeenten krijgen een korting van maar liefst 75% op de huishoudelijke verzorging.
Nu al is duidelijk waar dit toe leidt: huishoudelijke hulpen worden vervangen door alfahulpen of schoonmakers. De signaleringsfunctie en het sociale contact verdwijnen.
Gekwalificeerde huishoudelijke verzorgers krijgen ontslag en worden min of meer gedwongen tegen lager loon te gaan werken.
Oftewel: werkloosheid en minder kwaliteit van zorg!

Niettemin vindt de SP het logisch dat de zorgtaken naar de gemeente gaan. Immers de gemeente staat dichter bij de mensen en kan daardoor maatwerk leveren. Ontschotten en minder bureaucratie juichen wij toe. Maar de efficiencykorting die het kabinet de gemeente oplegt is voor de SP onaanvaardbaar.

De mantra van deze kaderstelling is vrijwilligers, mantelzorgers en eigen kracht. Hiermee wordt de professional, die jaren gestudeerd heeft en jarenlange werkervaring heeft, vervangen door een vrijwilliger die een middag instructies heeft gekregen.
Op de mantelzorger zal een nog groter beroep worden gedaan. Er zijn in Nederland 2,5 miljoen mantelzorgers. Zij doen dit vrijwillig. De SP voorziet dat er in de toekomst sprake zal zijn van gedwongen mantelzorg omdat er niets anders voorhanden is. Dit zet familiebanden onder druk en dwingt ook minderjarige kinderen zorgtaken te doen.

U kunt zich vast nog wel het spotje van de SP herinneren waarin een oude vrouw zich voor heel Nederland uitkleedt omdat zij elke keer weer geconfronteerd wordt met nieuwe huishoudelijke hulpen die haar komen douchen. Voor haar gevoel kan zij zich net zo goed voor heel Nederland uitkleden. Wij zijn bang dat zij zich nu ook nog voor haar zoon mag uitkleden, die haar als mantelzorger moet douchen.

Vereenzaming, verwaarlozing en vervuiling zullen veel vaker voorkomen. Op eigen kracht is een geweldig uitgangspunt. De Raad voor Volksgezondheid en Zorg verwacht voorzorg van iedere inwoner Maar armoede, laaggeletterdheid en een zorgvraag komen vaak tegelijkertijd voor. De SP is het er ook helemaal mee eens dat deze mensen geholpen worden zodat zij weer op eigen benen te komen staan. Maar dan moet je juist investeren in professionaliteit i.p.v. hierop te bezuinigen.

Verder blinkt dit kaderstuk, zoals de sociale raad het ook al beschrijft, uit in goede bedoelingen. Maar het is nog weinig concreet. De SP wacht in spanning de invulling van dit kaderstuk af.

Samenvattend:
De SP vindt het beroep doen op meer eigen verant-woordelijkheid niet verkeerd; maar dit moet wel met de nodige zorgvuldigheid gebeuren.
Een win/win situatie voor meerdere partijen (kernuitgangspunt 8) is een goed uitgangspunt. De cliënt is voor de SP een zeer belangrijke partij !!
Belangrijkste uitgangspunt moet de kwaliteit van zorg blijven en niet bezuinigingsdrift.

Tot slot
Als kernuitgangspunt 10 is geformuleerd:
Uitwerking binnen de gegeven financiële kaders van nieuwe maatregelen in het Maatschappelijke domein.

Dit is op zijn minst een adder onder het gras! Want in de Notitie Achterhoekse visie luidt de laatste alinea over de financiële kaders en ik citeer:

“Gezien het budgettaire perspectief van de gemeenten is het waarschijnlijk niet mogelijk om vanuit de algemene middelen geld “bij te passen” bij de nieuwe taken. Met de overkomst van de nieuwe taken voor de gemeenten, zal het uitgangspunt zijn dat de structurele uitgaven moeten overeenkomen met het budget dat de gemeenten daarvoor krijgen vanuit het rijk.”

Ik refereer aan de eerste opmerking van mijn betoog dat de transformatie geen maatschappelijke beweging is, maar een politieke doelstelling.
Besef dat, wanneer u kernuitgangspunt 10 aanvaardt, u hiermee een bevoegdheid uit handen geeft. Het is altijd nog aan de raad om de begroting vast te stellen. Wanneer u, met de SP, meent dat het sociaal gehalte van de gemeente Doetinchem wordt aangetast, u de politieke keuze kunt maken om in de begroting ruimte te vinden om dit te voorkomen.