Doetinchem

Media spreken de laatste tijd steeds negatiever over de rol van de vakbond op de werkvloer. Vakbonden die actief opkomen voor de werknemers worden afgeschilderd als ‘militant’ en ‘op ramkoers’. Ik erger me daar aan.

Een voorbeeld. Veel werknemers in de zorg hebben last van verslechterende arbeidsomstandigheden en een te hoge werkdruk. Dat is slecht voor de werknemers. En het is slecht voor de cliënten, die vaak niet de zorg krijgen die ze nodig hebben. Slechte werkomstandigheden zijn geen natuurverschijnsel, dat je moet nemen zoals het komt. Slechte werkomstandigheden zijn mensenwerk. Dan is het goed als medewerkers zelf opstaan, zich organiseren en de problemen op de werkvloer aankaarten. Alleen zo komen verbeteringen tot stand. In dit proces heeft de vakbond van oudsher een actieve rol.

Sinds het ‘polderen’ in Nederland populair werd, zijn ook veel vakbonden minder strijdbaar geworden. Problemen werden in goed overleg met de werkgevers opgelost, vaak met meer oog voor de belangen van de werkgevers dan de belangen van de werknemers. Vakbonden gingen soms doodleuk akkoord met massaontslag van duizenden mensen. Gedwongen door de omstandigheden, werd er dan gezegd. De nieuwe, strijdbare vakbond heeft genoeg van pappen en nathouden. Als de belangen van de werknemers grof worden geschonden, dan wordt er geknokt, zoals een goede vakbond hoort te knokken voor en met haar mensen.

Dat gebeurt onder andere door ‘organising’, waarbij vakbondsmensen medewerkers op hun eigen kracht wijzen. Het activeren van medewerkers door samen met hen breedgedragen, collectieve en oplosbare problemen aan te vechten en zo dus laten zien dat werknemers zelf iets aan hun eigen situatie kunnen veranderen. Veel werknemers denken dat ze rechteloos zijn, en dat ze alles maar moeten slikken wat de directie wil. Actieve vakbonden laten zien dat het ook anders kan, en dat je als werkvloer samen sterk staat. Dat is niet militant en heeft niets te maken met een ramkoers. Dat is mensen zelfvertrouwen geven om hun eigen leven actief vorm te geven. En zo hoort het ook.

De SP steunt medewerkers in hun strijd voor respect en goede werkomstandigheden. De SP staat bijvoorbeeld zij aan zij met medewerkers in de zorg, die niet alleen knokken voor het behoud van hun baan, maar ook voor de belangen van hun cliënten. En de SP steunt actieve vakbonden die doen waarvoor ze ooit zijn opgericht: opkomen voor de belangen van hun leden. Daar is niets radicaals aan, maar hard nodig.

Desiree Egberts,
Raadslid SP Arnhem (zorg & welzijn/sociale zaken)